Symbiosis (as) units

Wystawa podczas Mediations Biennale 2018

kurator: Patryk Lichota

Ewolucja życia na Ziemi zaprowadziła nas do momentu, w którym tkanki organiczne oraz materia nieożywiona zawiązały ścisły pakt symbiotyczny. Podstawą ich wzajemnych stosunków stała się wymiana informacji i jej emergencja do coraz bardziej złożonych form. Technologie informatyczne, układy komputerowe i systemy sieciowe wyłoniły się z życia jako kolejny przejaw jego komplikacji i funkcji adaptacyjnych. Media elektroniczne tak powszechnie otaczające nas w codziennym życiu, to nie „ciała obce”, lecz element całościowego samoregulującego się systemu rzeczywistości. Jak to się stało, że cyfrowa nadbudowa świata biologicznego stała się tak dominująca i wyznaczyła azymut rozwoju cywilizacyjnego? Odpowiedzieć na to zagadnienie próbuje teoria amerykańskiej biolog Lynn Margulis, która w swojej książce „Symbiosis” proponuje spojrzeć na każdy żywy organizm w szerszej perspektywie – nie tyle jako odrębną, zamkniętą jednostkę, ale jako całą konfigurację połączonych z nimi organizmów. Taki kompleksowo pojmowany organizm nazywa ona holobiontem, a cały proces przynależy do kategorii hologenomu – złożonych sieci relacji pomiędzy strukturami biologicznymi. Kiedy przeanalizowano w końcu szczegółowo ludzki genom, z rozczarowaniem stwierdzono, że nie nie zawiera on aż tak dużo informacji, jak przypuszczano. Otóż informację związane z funkcjami organizmu tkwią w otoczeniu, zewnętrznych bankach danych, organizmach, bakteriach i przedmiotach.

Zaawansowane systemy komputerowe i teleinformatyczne mają symbiotyczną strukturę kłącza i stają się kolejnym w ekosystemie organizmem/organem dla istot żywych, by zagęszczać ich horyzontalną współpracę. W tym sensie, jeśli wizję życia biologicznego mielibyśmy przekładać na stosunki społeczne, to bliżej będzie im do koncepcji politycznego egalitaryzmu i ściśle współzależnego anarchizmu Piotra Kropotkina, niż bezwzględnej i brutalnej rywalizacji, ciosanej kolejnymi ofiarami doboru naturalnego w ujęciu Karola Darwina.

Być może paradoksalnie technologie powstają i ewoluują, by sprostać potrzebie życia do zawiązywania coraz silniejszych relacji między organizmami, a być może stanowią one kolejny jego wariant, lub nowy hybrydyczny twór, który zaprogramuje kierunek rozwoju planety na następne tysiąclecia.

Wystawa prezentuje prace poznańskich artystów związanych z nowymi mediami i sztuką interaktywną podejmujących zagadnienie związków między formami organicznymi i systemami cyfrowymi. Oba porządki replikują i re-kompilują nieustannie przepływającą między nimi informację, zmieniają wzajemnie zarówno swoją konstytucję fizyczno-strukturalną, jak również wytwarzają nowe byty, emergentne formy, będące ucieleśnioną nadświadomością i generalną koneksjonistyczną inteligencją.

Artyści: Bartosz Barłowski, Roman Bromboszcz, Karol Firmanty, Patryk Lichota, Rafał Zapała oraz absolwenci innowacyjnego kierunku Uniwersytetu im. Adama Mickiwicza w Poznaniu, Media Interaktywne i Widowiska przy Instytucie Teatru i Sztuki Mediów: Marta Grytczuk, Martyna Kwaśnik, Marta Dobrzańska, Aleksandra Skowrońska, Karolina Karpowicz, Elżbieta Kowalska, Maria Szczycińska, Jakub Olachowski, Piotr Rajski, Przemysław Degórski, Anna Kamińska.